Niedoczynność przytarczyc - przyczyny, objawy, leczenie

Niedoczynność przytarczyc - co powoduje chorobę?

Przytarczyce są zlokalizowane w okolicy gruczołu tarczowego, mają zwykle rozmiary odpowiadające ziarenku grochu i stanowią część układu dokrewnego człowieka. Jak już wspomnieliśmy na wstępie artykułu - niedoczynność przytarczyc zwykle rozwija się w wyniku braku parathormonu lub zbyt niskiego stężenia PTH. Parathormon jest produkowany w przytarczycach - wraz z witaminą D i kalcytoniną reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową. Ocenę stężenia tego hormonu wykonujemy przy podejrzeniu nadczynności lub niedoczynności przytarczyc. Chcąc sklasyfikować rodzaje niedoczynności przytarczyc, możemy wymienić trzy główne postaci choroby, jest to:

• pierwotna niedoczynność przytarczyc,
• wtórna niedoczynność przytarczyc,
• rzekoma niedoczynność przytarczyc.

Warto wspomnieć jeszcze o pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc, która jest związana z ich uszkodzeniem, niedokrwieniem lub usunięciem podczas zabiegu chirurgicznego (tyreoidektomii). Niedoczynność przytarczyc po operacji tarczycy zaliczana jest do dość często występujących powikłań. Manifestuje się ograniczeniem lub brakiem wydzielania PTH, zwykle ma charakter przemijający.

U części pacjentów występuje też idiopatyczna niedoczynność przytarczyc, czyli o nieustalonej przyczynie.

Skoro wspominamy o hormonach produkowanych przez przytarczyce, warto wspomnieć o T4 wytwarzanej przez sąsiadujący z nimi gruczoł, czyli tarczycę. T4, czyli tyroksyna jest hormonem produkowanym przez tarczycę (podobnie jak trójjodotyronina oznaczana symbolem T3). Wysokie stężenie T4 zwykle sygnalizuje niedoczynność tarczycy, której częstą przyczyną jest choroba Hashimoto. Wiele osób dotkniętych przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy ma problemy ze spowolnioną przemianą materii i tym samym nadmierną masą ciała. Jak schudnąć przy Hashimoto? Konieczne jest ustabilizowanie hormonów i konsultacja z wykwalifikowanym oraz doświadczonym dietetykiem klinicznym, który opracuje indywidualnie optymalną dietę do tej jednostki chorobowej.

• Hashimoto a ciąża

Jak pokazuje praktyka ginekologiczna i liczne badania, kobiety ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto mogą mieć problemy z zajściem w ciążę, a także jej utrzymaniem (istnieje wysokie ryzyko poronienia).

• Hashimoto a brak okresu

Kobiety chore na Hashimoto dość często zmagają się z zaburzeniami menstruacyjnymi. U wielu pacjentek krwawienia są dużo rzadsze, ale za to obfitsze (w wyniku spadku stężenia estradiolu - kluczowego hormonu płciowego produkowanego przez jajniki). Pamiętajmy, iż całkowity brak okresu, jak i nieregularne miesiączki zawsze powinny być skonsultowane z lekarzem ginekologiem.

Niedoczynność przytarczyc - objawy skórne i nie tylko

Jak manifestuje się niedoczynność przytarczyc? Symptomy mogą różnić się w zależności od postaci choroby, większość z nich ma związek z niedoborami wapnia (hipokalcemią) lub zbyt wysokim poziomem wapnia we krwi (hiperkalcemią niezależną od PTH). Uogólniając, do możliwych objawów tego stanu chorobowego zaliczamy:

• suchości skóry, 
• zwiększona łamliwość paznokci, 
• nadmierne wypadanie włosów,
• obniżony nastrój,
• stany depresyjne,
• zaburzenia lękowe,
• światłowstręt,
• drżenie rąk,
• wzmożone pragnienie,
• bóle głowy,
• kołatanie serca,
• nudności,
• wymioty,
• częstomocz.

Niedoczynność przytarczyc - co powoduje?

Jakie są skutki zdrowotne niedoczynności przytarczyc? Długotrwały brak lub niewystarczająca ilość wydzielanego przez gruczoły parathormonu (PTH) może prowadzić do wielu przykrych konsekwencji, w tym np.:

• tężyczki (zaburzeń regulacji nerwowo-mięśniowej), 
• skurczów krtani, 
• problemów z krążeniem, 
• zaburzeń pracy serca,
• zaćmy.

Leczenie niedoczynności przytarczyc

Na czym polega diagnostyka niedoczynności przytarczyc? Obejmuje badania laboratoryjne i obrazowe. W celu postawienia odpowiedniej diagnozy specjalista przeprowadza też z chorym dokładny wywiad medyczny (lekarz pyta m.in. o przyjmowane leki, odczuwane objawy, przebyte zabieg). Jak leczyć niedoczynność przytarczyc? Kuracja lecznicza zależy od typu niedoczynności. Przykładowo, przy pierwotnej odmianie choroby (hipokalcemii) stosuje się preparaty wapnia i witaminy D oraz ogranicza przyjmowanie fosforanów. Przy wtórnej niedoczynności staramy się obniżyć poziom wapnia we krwi, np. podając kalcytoninę. W ciężkich przypadkach chory powinien też przyjmować leki hamujące uwalnianie się wapnia z kości. Przy rzekomej niedoczynności stosujemy suplementację wapnia i witaminy D3.

Niedoczynność przytarczyc - dieta

Elementem uzupełniającym terapię przy niedoczynności przytarczyc powinna być też odpowiednio ułożona dieta. W zależności od typu choroby pacjent może stosować np. dietę niskofosforanową, obfitującą w wapń i witaminę D. Należy m.in. wykluczyć z diety przetwory mięsne, serki topione, kawę, czekoladę, zupy i sosy w proszku oraz inne wysokoprzetworzone produkty.