Antykoncepcja po porodzie: jaką wybrać i kiedy zacząć stosować?
Poród i związany z nim połóg to czas, który trwa około 6 tygodni i powinien być przeznaczony na regenerację ciała kobiety. Młode matki w tym czasie obserwują szereg charakterystycznych dla tego okresu objawów. W tym znaczeniu występuje między innymi krwawienie z dróg rodnych, które jest wynikiem obkurczania się macicy, wahania nastroju, a także spadek energii. Co więcej, naturalnym zjawiskiem po porodzie jest pojawienie się laktacji. Przyjęło się, że przez czas połogu należy zachować wstrzemięźliwość seksualną. Niemniej jednak powrót do sprawności seksualnej jest indywidualną kwestią – niektóre kobiety potrzebują więcej czasu na regenerację, inne już trzy tygodnie po porodzie dobrze się czują. Powraca wówczas chęć powrotu to aktywności seksualnej. Pojawiają się zatem pytania, jaką metodę antykoncepcji wybrać po porodzie? Kiedy zacząć stosować antykoncepcję po porodzie? Jaka metoda antykoncepcji po porodzie jest najlepsza? Jakie są najskuteczniejsze metody antykoncepcji po porodzie? Od kiedy można zacząć stosować antykoncepcję po porodzie?
Kiedy można zacząć stosować antykoncepcję po porodzie?
Naturalnym zjawiskiem, które występuje zaraz po porodzie, jest laktacja. Okazuje się, że laktacja i kamienie piersią, które odbywa się z maksymalną przerwą do sześciu godzin między karmieniami, jest względnie wiarygodnym zabezpieczeniem przed kolejną ciążą pod warunkiem, że nie występuje krwawienie z pochwy i stanowi rodzaj naturalnej metody antykoncepcji niehormonalnej po porodzie. Prawdopodobieństwo zapłodnienia wówczas szacowane jest na około 2%. Jeśli taka skuteczność zabezpieczenia przed kolejną ciążą jest satysfakcjonująca, wówczas stosowanie antykoncepcji można zacząć dopiero przy pierwszym karmieniu dodatkowym, czyli po około 3-4 miesiącach. Dla wielu kobiet jednak, skuteczność laktacji w zabezpieczeniu przed ciążą nie jest satysfakcjonująca.
Z tego względu poszukują dostępnych, skutecznych i bezpiecznych metod antykoncepcji. Okazuje się, że zarówno kobiety, które nie karmią, jak i karmiące piersią mogą stosować antykoncepcję zaraz po porodzie i okresie połogu. Należy jednocześnie wskazać, że okres połogu wyklucza współżycie – czas ten przeznaczony jest na gojenie i regenerację. W tym znaczeniu zatem kobiety, które nie karmią piersią, mogą zacząć antykoncepcję hormonalną zaraz po zakończeniu okresu połogu. Z kolei kobiety karmiące piersią również mogą zacząć antykoncepcję, konieczne jest jednak wówczas dobranie odpowiedniej metody.
Jaka antykoncepcja po porodzie?: skuteczne i bezpieczne metody antykoncepcji dla kobiet kąpiących
Kobiety, które karmią piersią i chcą dodatkowego zabezpieczenia przed ciążą, mogą stosować tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe (minipigułki), zawierające wyłącznie hormon progestagen, będący pochodną progesteronu, który może być przyjmowany podczas karmienia piersią. Nie ma on bowiem negatywnego wpływu na laktację – ilość i jakość pokarmu. Minitabletka antykoncepcyjna powinna być stosowana każdego dnia, również w trakcie miesiączki. Kobiety karmiące piersią mogą również zdecydować się na metody antykoncepcji niehormonalnej. Zabezpieczenie przed ciążą zapewnią mechaniczne metody antykoncepcji – kapturek dopochwowy czy gąbka dopochwowa. W przypadku kapturka dopochwowego konieczne będzie wówczas ponowne jego dopasowanie przez ginekologa, by zapewniał on odpowiednie zabezpieczenie.
Dobór nowego kapturka dopochwowego można zlecić od 8 tygodni po porodzie. Kobiety karmiące piersią mogą zdecydować się na naturalne metody antykoncepcji po porodzie, takie jak kalendarzyk małżeński. Niemniej jednak należy podkreślić, że kobietom karmiącym piersią znacznie trudniej jest stosować naturalne metody antykoncepcji, ze względu na trudności w określeniu, kiedy doszło do owulacji. Należy podkreślić, że dobór skutecznej metody antykoncepcji po porodzie i w trakcie karmienia piersią powinien być zawsze ustalany wraz z lekarzem ginekologiem. Dobór odpowiedniej metody antykoncepcji możliwy jest poprzez przeprowadzenie wywiadu z pacjentką oraz wykonanie badania ginekologicznego.
Antykoncepcja po porodzie dla kobiet niekarmiących
W ramach antykoncepcji po porodzie kobiety, które nie karmią piersią, mogą zdecydować się na antykoncepcję hormonalną – plastry antykoncepcyjne lub zastrzyk antykoncepcyjny, a także tabelki antykoncepcyjne, gwarantujące wysokie zabezpieczenie przed drugą ciążą. Kobiety mogą stosować pigułki antykoncepcyjne – jedno-, dwu- i trójfazowe, uważane są one bowiem na najbardziej efektywną i skuteczną metodę zapobiegania ciąży po zakończeniu laktacji. Ponadto kobiety niekarmiące mogą skorzystać również z innych metod antykoncepcji niehormonalnej, takich jak:
- wkładka domaciczna, niemniej jednak muszę zastosować ją dopiero wówczas, kiedy macica powróci do stanu sprzed porodu,
- krążek dopochwowy, aplikowany na okres trzech tygodni,
- gąbka dopochwowa,
- kapturek dopochwowy.
Kobiety po porodzie – zarówno karmiące w trakcie laktacji, jak i niekarmiące – mogą stosować środki antykoncepcji. Niemniej jednak należy jednoznacznie wskazać, że dobór bezpiecznej, najbardziej skutecznej metody zabezpieczenia przed ciążą należy w każdym przypadku skonsultować z lekarzem ginekologiem.
Źródła:
- Bręborowicz H., „Położnictwo i ginekologia”, Tom 1-2.G., PZWL 2013
- Antykoncepcja po porodzie: jaką wybrać i kiedy zacząć stosować?
- Antykoncepcja a alkohol: czy osłabia skuteczność tabletek?
- Tabletka „dzień po”: jak działa i jak dostać na nią receptę?
- Wazektomia (podwiązanie nasieniowodów) – na czym polega zabieg i dla kogo jest przeznaczony?
- Tabletki antykoncepcyjne a ciąża